Haagse Handschriften

Codicologie / Archeologie van het boek / Codicology / Kodikologie

« menu

Artikelen in encyclopedia

Català
Codicologia Viquipèdia: l'enciclopèdia lliure https://ca.wikipedia.org/wiki/Codicologia

Deutsch
Kodikologie Wikipedia: die freie Enzyklopädie https://de.wikipedia.org/wiki/Kodikologie

English
Codicology Wikipedia: the Free Encyclopedia https://en.wikipedia.org/wiki/Codicology

Espagñol
Codicología Wikipedia: la enciclopedia libre https://es.wikipedia.org/wiki/Codicolog%C3%ADa

Français
Codicologie Wikipédia: l'encyclopédie libre https://fr.wikipedia.org/wiki/Codicologie

Italiano
Codicologia Wikipedia: l'enciclopedia libera https://it.wikipedia.org/wiki/Codicologia

Latina
Codicologia Vicipædia: libera encyclopaedia https://la.wikipedia.org/wiki/Codicologia

Nederlands
codicologie Algemeen letterkundig lexicon http://www.dbnl.org/tekst/dela012alge01_01/dela012alge01_01_00331.php
Codicologie Wikipedia: de vrije encyclopedie https://nl.wikipedia.org/wiki/Codicologie

Português
Codicologia Wikipédia: a enciclopédie livre https://pt.wikipedia.org/wiki/Codicologia

Boeken

2014 (2015) Kluge
M.F. Kluge, Handschriften des Mittelalters: Grundwissen Kodikologie und Paläographie,
Ostfildern, Thorbecke, 2014 (200 pp., 23 cm + 1 dvd, ISBN
978.3.7995.0577.2 + ISBN 3.7995.0577.6), 2015 (2. Auflage)
Gedeeltelijk raadpleegbaar via internet:
www.thorbecke.de/pdf/978-3-7995-0577-2.pdf
https://d-nb.info/1054779392/04

2013 Andrist, Canart, Maniaci
P. Andrist, P. Canart, M. Maniaci, La syntaxe du codex: essai de codicologie structurale (Bibliologia, 34),
Turnhout, Brepols, [2013] (214 pp., 27 cm, ISBN 978.2.503.54393.2)

2011 Deuffic, Stelladoro
J.-L. Deuffic, M. Stelladoro, e.a., Du scriptorium à l'atelier: copistes et enlumineurs dans la conception du livre manuscrit au Moyen Âge (Pecia, 13),
Turnhout, Brepols, 2011 (447 pp., 26 cm, ISSN 1761.4961, ISBN 978.2.503.53604.0, bijdragen in het Frans, Italiaans en Engels)

2008 Beal
P. Beal, A Dictionary of English Manuscript Terminology: 1450-2000,
Oxford, Oxford University Press, 2008 (XVIII + 457 pp., 24 cm, ISBN 978.0.19.926544.2)

2007 Clemens, Graham
R. Clemens, T. Graham, Introduction to Manuscript Studies,
Ithaca (NY), Cornell University Press, 2007 (XVI + 301 pp., 31 cm, ISBN 978.0.8014.3863.9 + ISBN 978.0.8014.8708.8)

2005 Géhin
P. Géhin, Lire le manuscrit médiéval: observer et décrire (Collection U. Histoire),
Paris, Armand Colin, 2005 (283 pp., 24 cm, ISSN 0750.7763, ISBN 2.200.26978.1)

2005 (2010) Gumbert
J.P. Gumbert (1936-2016), Words for Codices: an English Codicological Terminology, an Attempt,
Lopik + Utrecht, [?], 2005 (IV + 46 pp., 30 cm)
2010 aangevuld tot, en gedeeltelijk raadpleegbaar via internet: www.cei.lmu.de/extern/VocCod/WOR10-1.pdf

2004 Gumbert
J.P. Gumbert (1936-2016), Codicologische eenheden: opzet voor een terminologie (Mededelingen van de Afdeling Letterkunde, Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, nieuwe reeks, 67.2),
Amsterdam, Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, 2004 (38 pp., 24 cm, ISSN 0168.6968, ISBN 90.6984.408.7; In verkorte vorm uitgesproken in de vergadering van de Afdeling Letterkunde, gehouden op 10 februari 2003.)
https://www.knaw.nl/nl/actueel/publicaties/codicologische-eenheden-opzet-voor-een-terminologie
file:///home/chronos/u-7249e0df57f7e94a4b6694393641c705a4c97a91/MyFiles/Downloads/20031102.pdf
https://www.knaw.nl/nl/actueel/publicaties/codicologische-eenheden-opzet-voor-een-terminologie/@@download/pdf_file/20031102.pdf

2004 Jakobi-Mirwald
C. Jakobi-Mirwald, Das mittelalterliche Buch: Funktion und Ausstattung (Reclams Universal-Bibliothek, 18315),
Stuttgart, Reclam, 2004 (316 pp., 15 cm, ISBN 3.15.018315.4)

2003 (2009) Agati
M.L. Agati, Il libro manoscritto: introduzione alla codicologia (Studia archaeologica, 124),
Roma, "L'Erma" di Bretschneider, 2003 ([1ste uitgave], 501 pp. + 16 platen + [1] vouwblad, 25 cm, ISBN 88.8265.252.1)
Omgewerkt tot: Il libro manoscritto da Oriente a Occidente: per una codicologia comparata (Studia archaeologica, 166),
Roma, "Erma" di Bretschneider, 2009 ([2a ampliata e modificata ed.], 528 pp., 25 cm, ISBN 978.88.8265.513.6; Questo volume, concepito inizialmente come seconda edizione riveduta, corretta e aggiornata del precedente Il libro manoscritto. Introduzione alla Codicologia (no 124 di questa collana), è in realtà una redazione ampliata e modificata)

2002 Maniaci, Federici, Ornato
M. Maniaci, C. Federici, E. Ornato, Archeologia del manoscritto: metodi, problemi, bibliografia recente (I libri di Viella, 34),
Roma, Viella, 2002 (292 pp., 21 cm, ISBN 88.8334.081.7)

2000 Gumbert
J.P. Gumbert (1936-2016), Eenheden en fragmenten: colophon van een codicoloog (afscheidsrede, Universiteit Leiden, 2000),
[Leiden], Universiteit Leiden, 2000 (16 pp., 21 cm)

1999 (2014) Schneider
K. Schneider, Paläographie und Handschriftenkunde für Germanisten: eine Einführung (Sammlung kurzer Grammatiken germanischer Dialekte. B Ergänzungsreihe, 8),
Tübingen, Niemeyer, 1999 (X + 237 pp., 22 cm, ISBN 3.484.64009 X + ISBN 3.484.64007.3)
Berlin + Boston, Walter de Gruyter GmbH, 2014 (3., durchgesehene Auflage, XIV + 245 pp., ISBN 978.3.11.033704.4 + e-ISBN 978.3.11.033867.6 + ISSN 0344.6654)
Gedeeltelijk raadpleegbaar via internet:
2014: https://books.google.nl/books?id=x3rnBQAAQBAJ
2014: https://books.google.nl/books?id=ve_mBQAAQBAJ

1996 Maniaci
M. Maniaci, Terminologia del libro manoscritto (Addenda, 3),
Roma, Istituto Centrale per la Patologia del Libro + Milano, Editrice Bibliografica, 1996 (XX + 484 pp., 24 cm, ISBN 88.7075.467.7, préf. di Denis Muzerelle)

1995 Sánchez Mariana
M. Sánchez Mariana, Introducción al libro manuscrito (Instrumenta bibliológica),
Madrid, Arco Libros, 1995 (162 pp., 22 cm., ISBN 8476351682 + ISBN 9788476351680)

1994 Brown
M.P. Brown, Understanding Illuminated Manuscripts: a Guide to Technical Terms (Looking at),
[Malibu], The J. Paul Getty Museum, 1994 (127 pp., 24 cm, ISBN 0-89236.217.0 + ISBN 0.7123.0340.5, in association with the The British Library)

1989 Banks
D.H. Banks, Medieval Manuscript Bookmaking: a Bibliographic Guide,
Metuchen (N.J.), The Scarecrow Press, 1989 (VIII + 282 pp., 22 cm, ISBN 0.8108.2274.1)

1989 Lemaire
J.C. Lemaire, Introduction à la codicologie (Publications de l'Institut d'Études Médiévales, Université Catholique de Louvain. Série 2, Textes, études, congrès, 9),
Louvain-La-Neuve, Institut d'Études Médiévales, 1989 (XI + 265 pp.+ [48] platen, 24 cm)

1988 (2002) Ruiz García
E. Ruiz García, Manual de codicología, [?], [?], 1988
Herdrukt als: Introducción a la codicología (Biblioteca del libro),
Madrid, Fundación Germán Sánchez Ruipérez, 2002 (2a ed., 447 pp., 22 cm, ISBN 84.89384.41 X)

1986 Mazal
O. Mazal (1932-2008), Lehrbuch der Handschriftenkunde (Elemente des Buch- und Bibliothekswesens, 10),
Wiesbaden, Reichert, 1986 (XV + 388 pp., 25 cm, ISBN 3.88226.362.8)

1985 (2002-2003) Muzerelle
D. Muzerelle, Vocabulaire codicologique: répertoire méthodique des termes français relatifs aux manuscrits (Rubricae, 1),
Paris, Éditions CEMI + Comité International de Paléographie, 1985 (265 pp. + [59] platen, 27 cm, ISBN 2.903680.04.3)
2002-2003 omgewerkt tot een website: http://vocabulaire.irht.cnrs.fr/

1978 (1979/1980, 1981) Hermans, Huisman
J.M.M. Hermans (1949-2007), G.C. Huisman, De descriptione codicum: handschriftenbeschrijving, tevens syllabus bij de colleges 'Inleiding in de Westerse Handschriftenkunde/Codicologie' (Varia Mediaevalia, 2),
Groningen, Rijksuniversiteit, 1978 (1ste uitgave), 1979/1980 (2de, enigszins gewijzigde oplage, 92 pp., 30 cm, losbladig), 1981 (3de oplage, 96 pp., 30 cm, losbladig)

1977 Dummer, Irmscher, Paschke, Treu
J. Dummer, J. Irmscher, F. Paschke, K. Treu, Studia codicologica (Texte und Untersuchungen zur Geschichte der altchristlichen Literatur, 124),
Berlin, Akademie-Verlag, 1977 (XII + 509 pp. + LV platen, 24 cm, ISSN 0082.3589)

1977 Gilissen
L.E.J. Gilissen, Prolégomènes à la codicologie: recherches sur la construction des cahiers et la mise en page des manuscrits médiévaux (Les publications de Scriptorium, 7),
Gand, Éditions scientifiques Story-Scientia, 1977 (251 pp., 30 cm + 3 bĳlagen)

1976-1980 Gruijs, Gumbert
A. Gruijs, J.P. Gumbert (1936-2016), Codicologica: Towards a Science of Handwritten Books (Litterae textuales) / Codicologica: vers une science du manuscrit (Litterae textuales) / Codicologica: Bausteine zur Handschriftenkunde (Litterae textuales),
Leiden, Brill, 1976-1980 (30 cm, Franse, Duitse en Engelse tekst)
1 (1976): Théories et principes (112 pp., ISBN 90.04.04578.3)
2 (1978): Eléments pour une codicologie comparée (94 pp., ISBN 90.04.05650.5)
3 (1980): Essais typologiques (104 pp. + [2] vouwbladen, ISBN 90.04.06269.6)
4 (1978): Essais méthodologiques (90 pp., 30 cm, ISBN 90.04.05651.3)
5 (1980): Les matériaux du livre manuscrit (80 pp., ISBN 90.04.06271.8)

1974 Gumbert
J.P. Gumbert (1936-2016), Schrift, codex en tekst: een rondgang door paleografie en codicologie (inaugurale rede, Leiden, leeropdracht: Westerse paleografie en handschriftenkunde),
Leiden, Universitaire Pers, 1974 (17 pp., 23 cm, ISBN 90.6021.205.3)

1971 Gruijs
A. Gruijs, Codicologie of boek-archeologie?: een vals dilemma (inaugurale rede, Nijmegen, 1971 sep 17),
Nijmegen, Thoben, 1971 (32 pp. + [1] plaat, 22 cm)

1963 Lieftinck
G.I. Lieftinck (1902-1994), Paleografie en handschriftenkunde (inaugurele rede, Leiden),
Amsterdam, Noord-Hollandsche uitgeversmaatschappij, 1963 (26 pp., 24 cm)

1962 De Vreese
W.L. de Vreese (1869-1938), Over handschriften en handschriftenkunde: tien codicologische studiën (Zwolse reeks van taal- en letterkundige studies, 11),
Zwolle, Tjeenk Willink, 1962 (XII + 204 pp., 25 cm, bijeengebracht, ingeleid en toegelicht door P.J.H. Vermeeren)
Raadpleegbaar via internet: www.dbnl.org/tekst/vree007over01_01

1961-1967 Hellinga, Vermeeren
W.G. Hellinga (1908-1985), P.J.H. Vermeeren (1913-1974), "Codicodologie en filologie" (Kroniek),
Spiegel der letteren: tijdschrift voor Nederlandse literatuurgeschiedenis en voor literatuurwetenschap,
5 (1961) 1-4 pp.31-36, 138-142, 211-217, 300-307
6 (1962) 1-4 pp.37-39, 127-132, 210-215, 312-316
7 (1963) 2-4 pp.104-108, 204-207, 266-268
8 (1964) pp.31-37, 122-125
9 (1965) pp.59-62, 185-190
10 (1966) pp.135-143 (ISSN 0038.7479, 23 cm, reeks van 16/17 artikelen)

1953 Arns
E. Arns, La technique du livre d'après Saint Jérôme (thèse, Paris),
Paris, De Boccard, 1953 (220 pp., 26 cm)

1949 (1964) Dain
A. Dain (1896-1964), Les manuscrits (Collection d'études anciennes),
Paris, Les Belles Lettres, 1949 (1ste uitgave, 180 pp. + 1 plaat, 24 cm)
Herdrukt als: Les manuscrits (Collection d'études anciennes, publiée sous le patronage de l'Association Guillaume Budé de Paris),
Paris, Les Belles Lettres, 1964 (Nouv. éd., rev., 196 pp. + 4 platen, 23 cm, ISSN 0184.7112)

1909 Traube, Lehmann, Boll
L. Traube, P. Lehmann, F. Boll, Zur Paläographie und Handschriftenkunde (Vorlesungen und Abhandlungen, 1),
München, Beck, 1909 (LXXV + 263 pp., 25 cm, mit biographischer Einleitung von F. Boll, mit bibliografischer Anhang: Die lateinischen Handschriften in alter Capitalis und in Uncialis auf Grund von L. Traubes Aufzeichnungen, bearbeitet durch P. Lehmann)

1884 (1910) Delisle, Champion
L.V. Delisle (1826-1910), H. Champion (1846-1913), Instructions pour la rédaction d'un catalogue de manuscrits et pour la rédaction d'un inventaire des incunables conserveés dans les bibliotheèques publiques de France,
Paris, Champion, 1910 (98 pp., bewerking van een artikel uit 1884, verschenen in: Bulletin des bibliothèques)

1871 (1875, 1896, 1958) Wattenbach
W. Wattenbach (1819-1897), Das Schriftwesen im Mittelalter,
Leipzig, Verlag von S. Hirzel, 1871 ([editie 1], VI + 402 pp.), 1875 (zweite vermehrte Auflage, VIII + 569 pp., 23 cm), 1896 (dritte vermehrte Auflage, VI + 670 pp., 22 cm), Graz, Akademische Druck- und Verlagsanstalt, 1958 (4. Auflage, VI + 670 pp., 22 cm, fotomechanische herdruk van de 3de herziene druk)
Raadpleegbaar via internet:
1871: https://archive.org/details/dasschriftwesen00unkngoog
1871: https://archive.org/details/dasschriftwesen04wattgoog
1871: https://archive.org/details/bub_gb_etgWAAAAIAAJ
1871: https://archive.org/details/bub_gb_nk8JAAAAQAAJ
1871: https://archive.org/details/dasschriftwesen05wattgoog
1871: https://books.google.nl/books?id=4yFOAAAAcAAJ
1871: https://books.google.nl/books?id=2tjvBlELq0EC
1871: https://books.google.nl/books?id=X4kIAAAAQAAJ
1871: https://books.google.nl/books?id=ZQ1TAAAAcAAJ
1871: https://books.google.nl/books?id=G-5lMT83WtwC
1875: https://archive.org/details/dasschriftwesen03wattgoog
1875: https://archive.org/details/dasschriftweseni00watt
1875: https://archive.org/details/dasschriftwesen01wattgoog
1875: https://archive.org/details/dasschriftwesen00watt
1875: https://archive.org/details/bub_gb_rEEJAAAAQAAJ
1875: https://archive.org/details/dasschriftwesen06wattgoog
1875: https://books.google.nl/books?id=rEEJAAAAQAAJ
1875: https://books.google.nl/books?id=788nAAAAMAAJ
1875: https://books.google.nl/books?id=7fng7JTSQDUC
1875: https://books.google.nl/books?id=8RpmAAAAcAAJ
1875: https://books.google.nl/books?id=9woWAAAAIAAJ
1875: https://books.google.nl/books?id=LhtmAAAAcAAJ
1875: https://books.google.nl/books?id=PXFLPyPFdRAC
1875: https://books.google.nl/books?id=eOE0AQAAIAAJ
1896: https://archive.org/details/dasschriftwesen00wattgoog
1896: https://archive.org/details/dasschriftwesen02wattgoog
1896: https://archive.org/details/bub_gb_Qs0DAAAAIAAJ
1896: https://archive.org/details/dasschriftweseni00wattuoft
Doorzoekbaar via internet:
1896: http://books.google.com/books?id=9MUDAAAAIAAJ

Cursussen

Amsterdam Universiteit van Amsterdam
Jaarlijkse summerschool over de geschiedenis van het boek / Summer school History of the Book
Amsterdam, Universiteit van Amsterdam, Bijzondere Collecties (Oude Turfmarkt 129, 1012 GC AMSTERDAM, 020 525 73 00)
https://bijzonderecollecties.uva.nl/gedeelde-content/evenementen/evenementen/2019/08/summerschool-history-of-the-book.html
https://www.aanmelder.nl/summerschool-historyofthebook
https://www.aanmelder.nl/summerschool-historyofthebook/programma

Nijmegen Radboud Universiteit
Dr. J.G.M. Kienhorst, Oude boeken: de studie van het fysieke boek uit middeleeuwen en vroegmoderne tijd
https://sis.ru.nl/osiris-student/OnderwijsCatalogusSelect.do?selectie=cursus&cursus=LET-LETK-NTC409&collegejaar=2019&_ga=2.152608825.1001435310.1581754921-823625874.1579361412

Video’s

A.B. Sanchez-Prieto, ManuscriptsPromo (Deciphering Secrets: The Illuminated Manuscripts of Medieval Europe), 2017 mrt 10
https://youtu.be/cSmKQ7OTQgk (video 3:13)

A.B. Sanchez-Prieto, Codicology Handbooks and other Instruments =Medieval manuscripts. Handbooks and Lexicons (Deciphering Secrets: The Illuminated Manuscripts of Medieval Europe), 2016 jun 10
https://youtu.be/vwePGSAid9g (video 10:20)

www.academia.edu/26038397/Medieval_manuscripts._Handbooks_and_Lexicons (PDF)

E. Kwakkel, Medieval Garbage in Leiden University Library, 2012 feb 28
https://youtu.be/wuyUHZ_nkUI (video 5:56)

Websites

Codicologia (IRHT, Institut de Recherche et d’Histoire des Textes)
http://codicologia.irht.cnrs.fr/

A.B. Sánchez-Prieto, R.L. Martínez Dávila, Codicología
http://codicologia.atspace.cc

Codicologie, manuscrits médiévaux, manuscrits modernes (École des chartes » THELEME », Bibliographies)
http://theleme.enc.sorbonne.fr/bibliographies/codicologie/generalites

Electronic Resources: Paleography and Codicology (program in medieval studies University of California, Berkeley)
http://medieval.berkeley.edu/resources/electronic/paleography-and-codicology

Medieval Manuscripts in Dutch Collections (MMDC)
www.mmdc.nl/static/site/index.html

Sexy Codicology: A World of Illuminated Manuscripts and Medieval Books
https://sexycodicology.net/

Virtual Library Historische Hilfswissenschaften Kodikologie
www.vl-ghw.uni-muenchen.de/kodikologie.html